Jest znana jako jeden z najstarszych materiałów stosowanych w budownictwie tradycyjnym. Charakteryzuje się ona niepalnością oraz bardzo wysoką odpornością na zmiany warunków atmosferycznych. Ich zaletą jest także niska nasiąkliwość, która wynosi zaledwie 2% oraz duża mrozoodporność. Dzięki tym cechom, dachówka ceramiczna jest stosunkowo odporna na zniszczenia mechaniczne, zwłaszcza te, które są wywołane poprzez elementy przeniesione np. wiatrem.
Z uwagi na ciężar pokryć z dachówek ceramicznych, który wynosi 35 – 75 kg/ m2, więźba dachowa wymaga odpowiedniego zaprojektowania. Dlatego też wszelkie zmiany pokryć dachowych (szczególnie z lżejszego pokrycia na cięższe, lub zmianę rodzaju dachówki) należy konsultować z osobą posiadającą odpowiednie kwalifikacje. Jednak duża masa dachówki ceramicznej, jest także jej zaletą, która przekłada się na skuteczne tłumienie hałasu zewnętrznego – padającego deszczu, gradobicia, wiatru oraz odporności na promieniowanie UV.
Dachówki ceramiczne posiadają rożne kształty, toteż dzielimy je na:
- dachówki zakładkowe – to dachówki o przekroju z charakterystycznym obrysem lub kształtem płaskim, z wytłoczeniami na bocznej oraz szczytowej krawędzi, zamkami o łatwym instalowaniu i dobrej szczelności poszycia. Ich układanie polega na zahaczeniu spodnimi zaczepami o łaty dachowe.
- esówki – zwane również holenderkami, o przekroju poprzecznym „S”. Sposób układania polega na zaczepieniu wyprofilowanymi zaczepami o łaty dachowe. Ich kształt zapewnia dobrą szczelność oraz zadowalające odprowadzanie wody.
- karpiówki – kształt ich jest płaski, o prostych, ostrych lub owalnych zakończeniach. W miejsce zamków, karpiówka posiada w dolnej części wyprofilowany nosek do zaczepienia o łatę. Na ogół dachówka ta posiada dwa otwory służące do zamocowania jej za pomocą wkrętów lub klamer. Karpiówka jest wyjątkowo odpowiednia na dachy stożkowe. Daje możliwość układania na tzw. łuskę i koronkę.
- mnich-mniszka – są to dachówki posiadające dwa kształty, dedykowane do montażu po dwie, gdzie dachówkę wierzchnią „mnicha”, kładzie się na dachówce dolnej „mniszce”. Do mocowania dachówki stosuje się drut lub odpowiednie klamry.
Krycie tą dachówką wymaga dużych umiejętności i pomimo wyższych kosztów pokrycia w stosunku do dachówki standardowej, to efekt jaki uzyskuje się jest wyjątkowy – szczególnie odpowiedni do budynków o architekturze tradycyjnej. Tego rodzaju dachówki produkowane są także z zamkami bocznymi, co ułatwia montaż. Spotykane są również dachówki zakładkowe z zakładem 5 – 8 cm, imitujące dachówkę „mnich-mniszka”. Jeśli chodzi o szczelność, ta technika krycia jest wyjątkowo skuteczna, należąca zarazem do pokryć samowentylujących.
W zależności od technologii, w jakiej została wykonana dachówka ceramiczna, odróżniamy jej 3 rodzaje:
- naturalna – wykonana jest z surowej gliny, gładź dachówki jest porowata i matowa, przez co cechuje się nasiąkliwością w stopniu umiarkowanym. Cechą tych dachówek jest niewielkie zróżnicowanie naturalnych odcieni czerwieni, które są zależne od Ilości związków żelaza w glinie.
- angobowana – przed procesem wypalenia, powierzchnia dachówki pokryta jest płynną glinką z dodatkiem naturalnych barwników. Efektem tego jest mniejsza porowatość gładzi, co zwiększa odporność na porastanie mchem, glonami. Występują w odcieniach czerwieni, miedzi, brązu, a także, niebieskie, zielone i czarne.
- glazurowana – w trakcie procesu wypalania, powierzchnia dachówki powlekana jest kolorowym szkliwem, efektem czego uzyskujemy lśniącą i gładką powierzchnię o bardzo niskiej nasiąkliwości i bardzo wysokiej odporności na zabrudzenia. Występuje w największej ilości odcieni.
